Bezoekersvraag

Kennisbank

Suikers in gras

Gras is gras, zou je denken. Helaas is dit niet het geval. Gras kan een hoog gehalte aan suikers bevatten, wat een gevaar kan opleveren voor de gezondheid van een paard. In de afgelopen jaren zijn paardenhouders zich meer bewust geworden van de noodzaak om aandacht te besteden aan het suikergehalte in weidegras en hooi. Voornamelijk paarden die extreem gevoelig zijn voor hoefbevangenheid kunnen hier baat bij hebben.

Onderzoek
Op Virginia Tech, Blacksburg in Virginia is onderzoek gedaan door Bridgett McIntosh naar de variatie in suikerniveaus. In dit onderzoek zijn 15 paarden gedurende 36 uur geobserveerd. Vijf paarden werden gevoerd op hooi op stal en tien paarden zwierven in een groot weiland. Tijdens het onderzoek werd elk uur een bloedmonster, graslandmonster en mestmonster genomen. Dit onderzoek is tweemaal uitgevoerd in de lente, eenmaal in de zomer, eenmaal in de herfst en eenmaal in de winter. Hiermee konden ook seizoensgebonden effecten en dagelijkse gevolgen in beeld gebracht worden.

Hoe worden suikers in gras geproduceerd?
Suikers zijn bouwstenen voor de groei van planten. Grassen produceren overdag suiker met behulp van zuurstof, water en energie van de zon via fotosynthese. De suiker die gedurende de dag wordt geproduceerd wordt vervolgens omgezet in vezels voor celwanden en energie voor andere noodzakelijke levensprocessen van de plant. Tijdens de nacht zijn de suikerbronnen over het algemeen leeg.

Dit kan echter veranderen van dag tot dag. Op een bewolkte dag is er minder fotosynthese en hopen suikers niet zo snel op. Als de zon schijnt, is er meer fotosynthese en wordt meer suiker geproduceerd. In de avond gebruikt de plant suikers en groeit tijdens de nacht. In de ochtend is het suikergehalte in het gras dan het laagste.

Wanneer beweiden?
Er zijn variaties in suikerniveaus, zowel dagelijkse, seizoensgebonden, maar ook regionale verschillen.

Het suikergehalte in gras is in het voorjaar het hoogst, wanneer het gras het hardste groeit. Maar ook in het najaar kan door regen flinke groei plaatsvinden. Dit is echter minder drastisch dan in het voorjaar.

Het veiligste moment van de dag om te beweiden is normaal gesproken vroeg in de ochtend. Geadviseerd wordt om ‘risico’ paarden vroeg in de ochtend te beweiden, bijvoorbeeld tussen 5:00 en 10:00 uur. Paarden die gevoelig zijn voor suikers kunnen ’s middags veel gevaar lopen.

Een uitzondering hierop is tijdens nachten met stressfactoren voor de plant. Als het ’s nachts koud is, kan het gras niet veel groeien. Na een nacht met vorst kan de suikerniveau nog steeds hoog zijn, omdat de geproduceerde suikers niet verbruikt worden. In een stresssituatie, zoals droogte, extreme hitte, of nachtvorst kunnen de suikers die geproduceerd worden niet omgezet worden in vezels voor groei en blijven de suikergehalte in de plant relatief hoog. Dan bevat het gras in de ochtend nog veel suikers en zou ’s middags beweiden minder risico geven.

Paardeneigenaren moeten het weidemanagement dus baseren op basis van het weer en de grasgroei. In perioden waarin de plant in de groei wordt belemmerd is extra aandacht gewenst, bijvoorbeeld droogte door hitte en te weinig water of te lage temperaturen zoals nachtvorst.

Verschillen in grasmengsels
Sommige grassen geven meer problemen dan anderen, en dit kan sterk variëren. Gras kan helaas niet getest worden op het niveau suiker, omdat dit afhangt van de tijd van de dag dat het monster wordt genomen.

Paarden zijn van nature gewend om de hele dag grove grassen en kruiden te eten. Tegenwoordig worden veel paarden in Nederland gehouden op oude koeienweiden met voornamelijk Engels Raaigras. Dit grasland is ontwikkeld voor de zuivel- en rundvleessector met een hoog suikergehalte. Dit is voor koeien gewenst, want hoe meer suiker, hoe meer melk de koe produceert en hoe sneller ze groeien. Dit is voor paarden juist niet gewenst en daarom bestaan er speciale grasmengsels voor paarden met grassoorten met een lager suikergehalte.

Risico paarden
Een hoefbevangen paard zou geen toegang moeten krijgen tot groen gras. Hij zou het beste gehouden kunnen worden in een paddock, gevoerd met hooi. Als een paard slechts gevoelig is voor suikers, maar geen symptomen van hoefbevangenheid vertoont kan ’s morgens beweiden het beste zijn.

De overgrote meerderheid van de paarden loopt geen risico van suikers in de weide. Slechts 10 – 20% van de paarden kunnen in gevaar komen en vallen onder de zogenaamde ‘risico’ paarden. Raadpleeg je dierenarts over de risico’s van jouw paard.

Meer studies en artikelen zijn te vinden op www.safergrass.org

Lees meer:
Nieuws: Fructaan: het beste moment om te grazen
Bezoekersvraag: Hoe lang op de weide nav Fructaanindex?
Fabel: 's morgens beweiden is gevaarlijk
Beheer van de paardenweide