Melasse

Melasse ziet eruit als schenkstroop en wordt in vrijwel alle krachtvoeders gebruikt omdat het de smaak van het voeder bevordert. Melasse is een restproduct van de suikerwinning voor menselijke voedingsproducten. Melasse bevat 50% aan suikers. Melasse bindt het stof en dient als bindmiddel om brokken te persen. In warme, vochtige periodes kan melasse de oorzaak zijn van beschimmeling van het voer. Een hoog gehalte melasse in de voeding kan stijven spieren veroorzaken door lactaatvorming.

Gras

Gras wordt in paardenvoer gebruikt als vezelbron. Het wordt in de vorm van vezels of in brokvorm(meel) toegevoegd.

Luzernemeel/-brok

Luzernemeel is zeer rijk aan eiwit (tot wel 20% RE) en mineralen, omdat het in de meeste gevallen voornamelijk bestaat uit de blaadjes van de luzerneplant. Luzernebrok wordt in diverse muesli's toegevoegd als vitaminekorrel. 

Droge stof

In ieder product zit een hoeveelheid water, de rest noemt men droge stof. Voor een goede beoordeling van de waarde en onderlinge vergelijking tussen voeders is het belangrijk het droge stof gehalte te kennen. De maximale DS-opname, afhankelijk van het gewicht, de conditie en prestatie van het paard is ongeveer 2,5% van het lichaamsgewicht.

Voeder Eenheid Paard

Voeder Eenheid Paaard is de Nederlandse energie-maat voor paarden en is gebaseerd op de netto-energie in kilojoules.

EnergieWaardePaard

EnergieWaardePaard(EWPa) is een Nederlandse waarde die de energiewaarde van een product weergeeft. Er wordt hierbij rekening gehouden met de verteerbaarheid van de organische stof. Basisbehoefte per dag: ca. 0,0084 EWPa per kg lichaamsgewicht. Voorbeeld: paard van 600 kg heeft (0,0084 x 600=) 5,04 EWPa per dag nodig afkomstig uit het totale rantsoen. Werkende paarden: 0,011 - 0,020 per kg lichaamsgewicht, Dracht(laatste 3 mnd): 0,009 - 0,013 per kg lichaamsgewicht , Lactatie(eerste 3 mnd) aflopend van 0,018 - 0,0167 EWPa per kg lichaamsgewicht. Bron: CVB Tabellenboek Veevoeding 2008.

VerteerbaarRuwEiwit paard

Verteerbaar Ruw Eiwit paard (VREp) is de mate van vertering van het eiwit in een voedermiddel door paarden, de zgn. eiwitverteerbaarheid. Basisbehoefte per dag: ca. 0,62 gr VREp per kg lichaamsgewicht. Voorbeeld: paard van 600 kg heeft (0,62 x 600=) 372 gr VREp per dag nodig afkomstig uit het totale rantsoen. Werkende paarden: 0,8 - 1,44 gr per kg lichaamsgewicht, Dracht(laatste 3 mnd): 0,77 - 1,1 gr per kg lichaamsgewicht , Lactatie(eerste 3 mnd) aflopend van 2 - 1,86 gr VREp per kg lichaamsgewicht. Bron: CVB Tabellenboek Veevoeding 2008.

Ruw Eiwit

Ruw eiwit, is het totale eiwit in het product. Eiwit is opgebouwd uit aminozuren. Dit is een belangrijk component voor vitale organen, spieren, haar, huid en enzymen. Eiwit is nodig als dagelijkse behoefte voor onderhoud, lacatatie, groei en voortplanting.

Ruw Vet

Ruw vet, is de waarde voor de hoeveelheid vet in het product. Vet is een energierijk nutrient. Vet bevat 3 keer meer energie dan koolhydraten. Vet wordt toegevoegd aan rantsoenen voor extra energie.

Ruwe Celstof

Ruwe celstof is een schatting van vezels in het product. Dit zijn bestanddelen van de celwanden van planten. Ruwe celstof wordt met name in de dikke darm vergist door bacterien.

Ruw As

Ruw as is een totale waarde voor mineralen. Deze mineralen blijven over als het voedermiddel op een hoge temperatuur volledig wordt verbrand. Ook zand valt onder het percentage ruw as.

Suiker

Suikers worden in de dunne darm zeer snel enzymatisch afgebroken tot glucose en fructose. Als het rantsoen teveel suikers bevat worden deze niet volledig afgebroken in de dunne darm en stroomt door naar de dikke darm, waar verstoringen kunnen ontstaan.

Zetmeel

Zetmeel is een goede bron van energie. Zetmeel wordt in de dunne darm afgebroken tot glucose. Als het rantsoen teveel zetmeel bevat kan niet alles verteerd worden in de dunne darm en stroomt door naar de dikke darm waarbij melkzuur kan ontstaan. Voer daarom kleine porties van zetmeelrijke voeding.

Suiker zetmeel

Suiker/ zeteel is een totale waarde van suiker en zetmeel in het product. Dit zijn de snel beschikbare koolhydraten.

Calcium

Werking
Calcium is belangrijk voor gezonde botten (deze bevatten ongeveer 35% calcium), goed functioneren van de spieren, goed functioneren van celmembranen en de regulatie van een groot aantal enzymen. Hoewel calcium en groot aantal functies vervult in het lichaam, is 99% van het in het lichaam aanwezige calcium in het bot vastgelegd.

Behoefte
De dagbehoefte aan calcium verschilt per situatie (onderhoud, arbeid, dracht, groei, lactatie) van 0,05 tot 0,12 gram per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
Een tekort aan calcium kan kreupelheid, vervormingen in het skelet, osteoporose, botbreuken en minder goed functioneren van het zenuwstelsel tot gevolg hebben. De meeste rantsoenen bevatten genoeg calcium, omdat hooi rijk is aan calcium, maar een calciumtekort kan ook veroorzaakt worden door een overmaat aan fosfor of magnesium. Deze mineralen maken namelijk allemaal gebruik van hetzelfde transportmechanisme. Daarom is het van belang om de verhoudingen tussen deze mineralen goed in het oog te houden: een verhouding van 1,5:1:1 (Ca:P:Mg) is ideaal. De efficiency van de absorptie van calcium in het lichaam lijkt af te nemen naarmate een paard ouder wordt, vanaf 75% bij jonge paarden tot 50% bij oudere paarden.

Fosfor

Werking
Fosfor is, net als calcium, een belangrijk bestanddeel van de botten, welke voor 14% uit fosfor bestaan. De belangrijkste rol van fosfor is echter als onderdeel van adenosine di- en trifosfaat (ADP en ATP), moleculen die dienen als uiteindelijke energiebron voor alle cellen en lichaamsprocessen. Verder is fosfor betrokken bij de aanmaak van DNA en als bestanddeel van celmembranen.

Behoefte
De dagbehoefte aan fosfor verschilt per situatie (onderhoud, arbeid, dracht, groei, lactatie) van 0,037 tot 0,08 gram per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
Fosfor concurreert met calcium voor opname in het bloed. Fosfor is hierin sterker dan calcium, waardoor een overschot aan fosfor kan leiden tot een calciumtekort, ook al zit er voldoende calcium in de voeding. Daarom is het van belang om de verhoudingen tussen deze mineralen goed in het oog te houden: een verhouding van 1,5:1: (Ca:P) is ideaal, maar een verhouding tot 1:1 is mogelijk. Het belangrijkste is dat het rantsoen niet meer fosfor dan calcium bevat. Een fosfortekort in het rantsoen leidt vooral tot skeletproblemen, omdat de benodigde fosfor eerst uit de botten gehaald wordt.

Calcium/Fosfor verhouding

Geeft de verhouding aan tussen de hoeveelheid Calcium dat een product bevat ten opzichte van de hoeveelheid Fosfor. Een optimale ca:p verhouding bij jonge paarden is 1,5 : 1 en bij volwassen paarden 2 : 1.

Magnesium

Werking
Magnesium kent een groot aantal belangrijke functies in het lichaam. Zo is het onmisbaar in de spieren, waar het een bestanddeel is van een enzym wat bindt aan ATP (zie fosfor) en zorgt voor de energieoverdracht in de spiercellen. Magnesium wordt als zowel magnesiumoxide als magnesiumcitraat in paardenvoeding gebruikt. Magnesiumoxide is goedkoop en wordt relatief slecht geabsorbeerd en kan laxerend werken. Magnesiumcitraat is een beter keuze, vanwege de hogere opneembaarheid.

Behoefte
De dagbehoefte aan magnesium verschilt per situatie (onderhoud, arbeid, dracht, groei, lactatie) van 0,015 - 0,030 gr per kg lichaamsgewicht. Calcium en magnesium gebruiken hetzelfde absorptiemechanisme in de darm. De minimale verhouding Ca:Mg is 1:0,5. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
Een magnesiumtekort veroorzaakt problemen zoals nervositeit, spiertrillingen en ataxische symptomen. Een magnesiumoverschot wordt uitgescheiden.

Natrium

Werking
Natrium is een belangrijke elektrolyt, die een paard verliest in urine en zweet. Het speelt een enorm belangrijke rol in het handhaven van de zuur-base balans, de regulatie van het vochtgehalte in en buiten de cellen en is noodzakelijk voor een goede celfunctie in alle soorten cellen, maar voornamelijk in zenuwcellen. Verder zorgt het voor het transport van o.a. glucose en aminozuren, die zonder de hulp van natrium geen celmembraan kunnen oversteken. Doordat natrium met zweet verloren gaat, hebben vooral paarden die veel arbeid verrichten een hoge natriumbehoefte.

Behoefte
De dagbehoefte aan natrium verschilt per situatie (onderhoud, arbeid, dracht, groei, lactatie) van 0,02 - 0,08 gr per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte.

Tekort en overschot
De opname van natrium is het lichaam is relatief hoog met 75 - 95%. Natrium is een van de enige mineralen waarvan een paard weet of hij hier extra van nodig heeft. Een natriumtekort uit zich daarom in likken (aan handen, muren, tralies, grond, etc.). Een natriumoverschot is onwaarschijnlijk wanneer een paard genoeg water tot zijn beschikking heeft, waarmee hij een teveel aan natrium kan uitplassen. Veel voeders bevatten minder dan 0,1% natrium, wat minder is dan benodigd. Om deze reden zouden paarden altijd de beschikking moeten hebben over een liksteen of extra zout aan het rantsoen toegevoegd worden. Zout bevat 40% natrium en 60% chloride.

Kalium

Werking
Kalium is een onmisbaar element voor het reguleren van de osmotische druk (concentratie van opgeloste deeltjes binnen en buiten de cellen) en het handhaven van de zuur-base balans. Net als natrium en chloor is het een elektrolyt, waardoor de kaliumvoorziening vooral een aandachtspunt is voor hardwerkende paarden die veel zweten.

Behoefte
De dagbehoefte aan kalium verschilt per situatie (onderhoud, arbeid, dracht, groei, lactatie) van 0,052 - 0,11 gr per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
Een kaliumtekort kan leiden tot vermoeidheid, spierzwakte en verminderde water- en voeropname. Een overschot aan kalium wordt uitgescheiden in de urine en is relatief ongevaarlijk, met uitzondering voor paarden die lijden aan HYPP (hyperkalemic periodic paralysis, komt voor bij appaloosa's, quarters en paints in bepaalde foklijnen), waarbij kalium in het lichaam ophoopt.

Koper

Werking
Koper is een bloedbestanddeel en is een bestanddeel in verschillende enzymen die van belang zijn voor de synthese van bindweefsel en het mobiliseren van opgeslagen ijzer. Daarnaast speelt koper een rol bij de pigmentering van haar en de botstofwisseling. Voor drachtige merries lijkt het belangrijk te zijn om aan het einde van de dracht meer koper te verstrekken, om zodoende het veulen reserves aan koper op te laten bouwen. Dit zou bijdragen aan het voorkomen van osteochondrose. Echter is hier weinig wetenschappelijke onderbouwing voor.

Behoefte
De dagbehoefte aan koper verschilt per situatie (onderhoud, arbeid, dracht, groei, lactatie) van 0,2 - 0,25 mg per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
Een tekort aan koper kan kwetsbare botten, OCD en storing in botvorming bij veulens tot gevolg hebben. Paarden kunnen een overmaat aan koper relatief goed verdragen. De opname van koper kan negatief worden beïnvloed door een overmaat aan zink.

IJzer

Werking
IJzer komt voor in hemoglobine (eiwit in het bloed welke de rode kleur aan rode bloedcellen geeft), myoglobine (zuurstofbindend eiwit in spieren) en verschillende enzymen. Ijzer speelt een zeer belangrijke rol in zuurstofopname en transport in het bloed.

Behoefte
De dagbehoefte aan ijzer verschilt per situatie (onderhoud, arbeid, dracht, groei, lactatie) van 0,8 - 1 mg per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
De ijzeropname wordt verminderd door een overmaat aan cadmium, kobalt, koper, mangaan en zink. Een tekort aan ijzer kan bloedarmoede en verminderd presteren van sportpaarden op hoog niveau tot gevolg hebben. IJzertekorten zijn echter niet waarschijnlijk, zeker wanneer je paard buiten kan grazen. Jonge veulens zijn gevoeliger voor een overmaat aan ijzer en kan zelfs giftig zijn wanneer een ijzersupplement wordt gegeven. IJzerinjecties kunnen ook voor volwassen paarden dodelijk zijn. Geef dus enkel in overleg met je dierenarts extra ijzer aan je paard.

Zink

Werking
Zink is aanwezig in meer dan 100 enzymen. Daarnaast bevatten huid, lever, botten en spieren ook zink en komt het slecht in kleine hoeveelheden voor in bloed, melk, longen en de hersenen.

Behoefte
De dagbehoefte aan zink is 0,8 mg per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
Het is belangrijk de verhouding tussen koper en zink in de gaten te houden, omdat zink gebruik maakt van hetzelfde transport mechanisme als koper. Een overmaat aan zink kan dus leiden tot een tekort aan koper, omdat koper niet kan worden opgenomen. Een overmaat aan zink hoopt over het algemeen niet op in het lichaam en is één van de minst giftige sporenelementen. Een tekort aan zink verminderd de eetlust, vertraagd de groei van jonge paarden en kan leiden tot huidafwijkingen. Tekorten aan zink komen echter zelden voor.

Mangaan

Werking
Mangaan is essentieel voor koolhydraat- en vetstofwisseling en voor de synthese van chondroétinesulfaat, wat essentieel is voor de vorming van kraakbeen.

Behoefte
De dagbehoefte aan mangaan is 0,8 mg per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
De gevolgen van zowel een overmaat als tekort zijn niet vastgelegd. Mogelijk kan een tekort leiden tot misvorming van de benen of aangeboren vreemde stand van gewrichten. Mangaan is één van de minst giftige sporenelementen. Een overmaat aan mangaan kan wel de opname van fosfor belemmeren.

Selenium

Werking
Selenium is een antioxidant en speelt samen met vitamine E een rol bij de spierstofwisseling en bescherming van lichaamscellen. Speelt een rol bij groeihormonen. Selenium en vitamine E functioneren het beste in combinatie als de juiste hoeveelheden gevoerd worden.

Behoefte
Basisbehoefte per dag: ca. 0,002 mg per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
Een tekort aan selenium kan verminderde weerstand, verminderde groei, stijfheid of lusteloosheid tot gevolg hebben. Seleniumtekorten in het gras/hooi komen nogal eens voor op zandgronden. Op kleigronden is dit minder van toepassing. Een overschot aan selenium is zeer giftig. Een acuut selenium overschot kan leiden tot zweten, trillen, koliek, diarree en verhoogde hartslag en ademhaling. Een chronische seleniumoverschot kan leiden tot haarverlies, met name in de manen en staart en loslaten van de hoef. Toxische waarden zijn gemeten bij 2 mg/kg droge stof.

Kobalt

Werking
Kobalt is onderdeel van vitamine B12. Activiteit van enzymen, bloedvoorziening, ontwikkeling van de opperhuid en groeiregulatie.

Behoefte
Basisbehoefte per dag: ca. 0,001 mg per kg lichaamsgewicht. Lees meer: dagbehoefte

Tekort en overschot
Er zijn geen negatieve gevolgen bekend van een kobalt tekort of overschot.

Molybdeen

Molybdeen ondersteunt de activatie van de fermenten en hormoonhuishouding.

Zwavel

Werking
Er zijn een aantal lichaamsprocessen waarbij de aanwezigheid van voldoende zwavel essentieel is: de huid, de hoeven, de pezen, de banden, de spieren en de gewrichten. Bovendien speelt zwavel een belangrijke rol bij het verminderen van allergie-symptomen. De concentratie van zwavel in het lichaam is het hoogste in de hoeven en de vacht, die bevatten keratine (4% zwavel).

Behoefte
De dagbehoefte aan zwavel is 0,03 gr per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
Tekorten aan zwavel zijn bij paarden niet bekend, maar bij andere diersoorten leidt het tot verminderde eetlust, groei en melkproductie. Bij varkens en rundvee belemmert een overschot aan zwavel de opname van koper, maar tot op heden is er geen bewijs dat dit ook bij paarden het geval is. Een overschot aan zwavel veroorzaakt geen problemen, omdat zwavel via de urine en ontlasting weer wordt uitgescheiden.

Gebruik van product

De manier waarop het product gebruikt kan worden in het rantsoen van het paard. Alle voeders die niet als volledig dagrantsoen voor een paard kunnen dienen worden 'aanvullend voer' genoemd. Dit kan een compleet krachtvoer zijn, waarbij geen andere brokken of muesli aangevuld hoeft te worden, maar doordat een aanvulling van ruwvoer noodzakelijk is wordt het een 'aanvullend voer' genoemd.

Suikergehalte

Het suikergehalte in het product is laag( 5 - 8), hoog(>8). Indien suikergehalte niet bekend is, geen weergave.

Zetmeelgehalte

Het zetmeelgehalte in het product is laag( 20 - 40), hoog(>40). Indien zetmeelgehalte niet bekend is, geen weergave.