Lijnzaad

Lijnzaad is het platte zaadje van de vlasplant. Lijnzaad zou ontstekingsremmend werken en werkt laxerend bij verstoppingen. Het bevat veel olie en zorgt voor een mooie glanzende vacht bij je paard. Lijnzaad bevat onverzadigde vetzuren en vetoplosbare vitaminen die een gunstige invloed hebben op de groei, het haarkleed en de conditie van het paard. Lijnzaad dient eerst gekookt te worden alvorens het te voeren i.v.m. het giftige blauwzuur.

Palmpitschilfers

Palmpitschilfers is een bijproduct van winning van palmolie. Het is een goedkope grondstof voor paardenvoer. Palmpitschilfers zijn in het verleden wel eens de oorzaak geweest van theobromine (doping) besmetting door vermenging met cacaoproducten. Aangezien palmpitschilfers meestal uit hetzelfde land van herkomst komen, waardoor dezelfde boten en op-/overslag gebruikt worden als cacaoproducten bestaat de kans op vermenging. Cacaoproducten bevatten theobromine (doping). Palmpitschilfers  is een relatief slecht verteerbaar en ontlenen hun voedingswaarde aan het resterende vet. Goedkope broksoorten zijn vaak herkenbaar aan hoge gehalten aan palmpitschilfers.

Fructo-oligosacchariden

Fructo-oligosacchariden (FOS) is een korte suikerketen van fructose moleculen. FOS worden onttrokken van bijv. cichorei, knoflook, tarwe of gerst. Fructo-oligosacchariden hebben een probiotisch effect en stimuleren de microflora in de dikke darm.

Luzerne

Luzerne is een vlinderbloemige die in paardenvoer wordt gebruikt als vezel- of eiwitbron. De stengeltjes van de luzerne worden vaak gebruikt om extra vezels in het voer te brengen, zodat paarden beter moeten kauwen en de vertering wordt gestimuleerd. Luzernemeel is rijk aan eiwit en mineralen en wordt vaak in brokvorm aan het voer toegevoegd. 

Suikerriet melasse

Suikerriet melasse is een bijproduct van de productie van suiker uit suikerriet. Suikerriet melasse wordt veel gebruikt in paardenvoer, omdat het goedkoper is dan suikerbiet melasse. Melasse ziet eruit als schenkstroop en wordt in vrijwel alle krachtvoeders gebruikt omdat het de smaak van het voeder bevordert. Melasse is een restproduct van de suikerwinning voor menselijke voedingsproducten. Melasse bevat 50% aan suikers. Melasse bindt het stof en dient als bindmiddel om brokken te persen. In warme, vochtige periodes kan melasse de oorzaak zijn van beschimmeling van het voer. Een hoog gehalte melasse in de voeding kan stijve spieren veroorzaken door lactaatvorming. 

Sojaolie

Sojaolie wordt gewonnen uit sojazaad en wordt veel gebruikt in paardenvoer. Sojaolie bevat verzadigde en onverzadigde vetzuren(linol- en linoleenzuur). Het is een zeer goede energiebron en zorgt voor een glanzend haarkleed. Sojaolie in paardenvoer bevat meestal genetisch gemodificeerde organismen, omdat GMO-vrije sojaolie zeer slecht verkrijgbaar is.

Calciumcarbonaat (krijt)

Calciumcarbonaat, ook wel krijt, kalksteentjes of gemalen schelpen. Calciumcarbonaat wordt verkregen door het malen van de voorgenoemde stoffen. Calciumcarbonaat is de belangrijkste bron van calcium in diervoeders. Het is erg goedkoop en heeft een hoog gehalte aan calcium (ca.37%). 

Palmolie

Palmolie bevat een hoog percentage verzadigde vetten en antioxidanten. Het vetzuurprofiel van palmolie is vergelijkbaar met kokosolie. Doordat palmolie veel verzadigde vetzuren bevat is het minder gevoelig voor oxidatie (ranzig worden) dan andere plantaardige olien die rijker zijn aan onverzadigde vetzuren. Om het percentage verzadigde vetten in het rantsoen terug te dringen kan ook gekozen worden voor raapolie of koolzaadolie.

Zout

Zout, ook wel natriumchloride wordt verkregen door het malen van steenzout of zeezout. Het bestaat voor 40% uit natrium en 60% chloor en wordt extra toegevoegd aan de meeste paardenvoeders om in de behoefte van deze beide mineralen te voorzien.

Sojabonen getoast

Gestoaste sojaboonvlokken hebben een bewerking ondergaan waardoor de voedingstoffen beter beschikbaar komen. Sojabonen bevatten veel eiwit en zeer gezonde olie.

Soja

Soja bestaat voornamelijk uit eiwit en vet. Sojaschroot is de belangrijkste bron van plantaardig eiwit voor paardenvoer. 

Tarwe

Tarwe bestaat hoofdzakelijk uit zetmeel, daarom is de energiewaarde hoog, maar bevat nauwelijks vezels. Een nadelige eigenschap van grotere hoeveelheden pure tarwe voor paarden is dat het gaat klonteren of vastkleven wanneer het nat wordt, dit geldt niet voor kleine percentages die verwerkt worden in muesli's.

Lees meer:
Bezoekersvraag: 13% tarwe in voer gevaarlijk?

Sojabonen

Sojabonen bevatten veel eiwit en zeer gezonde olie. Sojabonen hebben een zeer goede eiwitkwaliteit (het bevat veel lysine en methionine), is rijk aan vetoplosbare vitamines en vitamine B1 en B2. Sojabonen komen voor in paardenvoer, zonder dat de olie eruit is gehaald.

Gerst

Gerst wordt veel gebruikt in paardenvoer. De bast is dunner en het zetmeelgehalte hoger dan van haver, waardoor het meer energie bevat. Gerst is minder gemakkelijk verteerbaar dan haver, daarom zit het vaak in gevlokte of gepofte vorm in krachtvoer.

Gerstenvlokken

Gerst is minder gemakkelijk verteerbaar dan haver, daarom bevatten veel voeders gerstvlokken. Gerstvlokken zijn gemakkelijker verteerbaar dan hele gerst, omdat de gerstvlok gestoomd is.

Haver

Haver bevat veel zetmeel en heeft een stevige bast. Door die grote bast is de energiewaarde van haver lager dan die van andere granen. Immers, uit ruwe celstof kan een paard minder energie halen dan uit zetmeel. Haver bevat veel snelle energie, waardoor dit een heetmakend effect kan hebben. Het zetmeel uit haver is gemakkelijker te verteren dan uit andere granen. De snel beschikbare energie uit haver laat bepaalde hormoonspiegels stijgen waardoor een paard frisser kan worden. Haver heeft een hoger vetgehalte dan andere granen wat een goede invloed heeft op de glans van de vacht van het paard.

Maïs

Maïs lijkt qua voedingswaarde veel op tarwe. De kwaliteit van het zetmeel is echter duidelijk anders: maïszetmeel verteert veel minder snel dan zetmeel uit andere granen, daarom zijn hele maïskorrels minder geschikt  voor paarden. Een hittebehandeling of speciale procedure maakt het zetmeel beter verteerbaar. Geplette of gepofte maïs is zeer goed verteerbaar.   

Spelt

Spelt bevat veel ruwe celstof en eiwit en heeft de laagste energiewaarde van alle granen. De waardevolle vezels van spelt stimuleren de darmwerking. 

Tarweglutenvoer

Tarweglutenvoer komt vrij bij zetmeelwinning uit tarwe. Het bestaat uit zemelen waarvan de kiem al dan niet gedeeltelijk verwijderd is. De gluten zijn eiwitrijk en kunnen daarom bij mensen allergie veroorzaken. Bij paarden is dat niet het geval. Tarwegluten hebben een bittere smaak, waardoor ze niet zo smakelijk zijn voor paarden.

Tarwegries

Tarwegries wordt als bijproduct verkregen door het malen en zeven van geschoonde tarwekorrels bij de productie van tarwebloem. Tarwegries is qua voedingswaarde vergelijkbaar met tarwezemelen, maar tarwegries bevat iets meer eiwit.

EnergieWaardePaard

VerteerbaarRuwEiwit paard

Ruw Eiwit

Ruw Vet

Ruwe Celstof

Ruw As

Suiker

Zetmeel

Suiker zetmeel

Calcium

Werking
Calcium is belangrijk voor gezonde botten (deze bevatten ongeveer 35% calcium), goed functioneren van de spieren, goed functioneren van celmembranen en de regulatie van een groot aantal enzymen. Hoewel calcium en groot aantal functies vervult in het lichaam, is 99% van het in het lichaam aanwezige calcium in het bot vastgelegd.

Behoefte
De dagbehoefte aan calcium verschilt per situatie (onderhoud, arbeid, dracht, groei, lactatie) van 0,05 tot 0,12 gram per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
Een tekort aan calcium kan kreupelheid, vervormingen in het skelet, osteoporose, botbreuken en minder goed functioneren van het zenuwstelsel tot gevolg hebben. De meeste rantsoenen bevatten genoeg calcium, omdat hooi rijk is aan calcium, maar een calciumtekort kan ook veroorzaakt worden door een overmaat aan fosfor of magnesium. Deze mineralen maken namelijk allemaal gebruik van hetzelfde transportmechanisme. Daarom is het van belang om de verhoudingen tussen deze mineralen goed in het oog te houden: een verhouding van 1,5:1:1 (Ca:P:Mg) is ideaal. De efficiency van de absorptie van calcium in het lichaam lijkt af te nemen naarmate een paard ouder wordt, vanaf 75% bij jonge paarden tot 50% bij oudere paarden.

Fosfor

Werking
Fosfor is, net als calcium, een belangrijk bestanddeel van de botten, welke voor 14% uit fosfor bestaan. De belangrijkste rol van fosfor is echter als onderdeel van adenosine di- en trifosfaat (ADP en ATP), moleculen die dienen als uiteindelijke energiebron voor alle cellen en lichaamsprocessen. Verder is fosfor betrokken bij de aanmaak van DNA en als bestanddeel van celmembranen.

Behoefte
De dagbehoefte aan fosfor verschilt per situatie (onderhoud, arbeid, dracht, groei, lactatie) van 0,037 tot 0,08 gram per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
Fosfor concurreert met calcium voor opname in het bloed. Fosfor is hierin sterker dan calcium, waardoor een overschot aan fosfor kan leiden tot een calciumtekort, ook al zit er voldoende calcium in de voeding. Daarom is het van belang om de verhoudingen tussen deze mineralen goed in het oog te houden: een verhouding van 1,5:1: (Ca:P) is ideaal, maar een verhouding tot 1:1 is mogelijk. Het belangrijkste is dat het rantsoen niet meer fosfor dan calcium bevat. Een fosfortekort in het rantsoen leidt vooral tot skeletproblemen, omdat de benodigde fosfor eerst uit de botten gehaald wordt.

Calcium/Fosfor verhouding

Magnesium

Werking
Magnesium kent een groot aantal belangrijke functies in het lichaam. Zo is het onmisbaar in de spieren, waar het een bestanddeel is van een enzym wat bindt aan ATP (zie fosfor) en zorgt voor de energieoverdracht in de spiercellen. Magnesium wordt als zowel magnesiumoxide als magnesiumcitraat in paardenvoeding gebruikt. Magnesiumoxide is goedkoop en wordt relatief slecht geabsorbeerd en kan laxerend werken. Magnesiumcitraat is een beter keuze, vanwege de hogere opneembaarheid.

Behoefte
De dagbehoefte aan magnesium verschilt per situatie (onderhoud, arbeid, dracht, groei, lactatie) van 0,015 - 0,030 gr per kg lichaamsgewicht. Calcium en magnesium gebruiken hetzelfde absorptiemechanisme in de darm. De minimale verhouding Ca:Mg is 1:0,5. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
Een magnesiumtekort veroorzaakt problemen zoals nervositeit, spiertrillingen en ataxische symptomen. Een magnesiumoverschot wordt uitgescheiden.

Natrium

Werking
Natrium is een belangrijke elektrolyt, die een paard verliest in urine en zweet. Het speelt een enorm belangrijke rol in het handhaven van de zuur-base balans, de regulatie van het vochtgehalte in en buiten de cellen en is noodzakelijk voor een goede celfunctie in alle soorten cellen, maar voornamelijk in zenuwcellen. Verder zorgt het voor het transport van o.a. glucose en aminozuren, die zonder de hulp van natrium geen celmembraan kunnen oversteken. Doordat natrium met zweet verloren gaat, hebben vooral paarden die veel arbeid verrichten een hoge natriumbehoefte.

Behoefte
De dagbehoefte aan natrium verschilt per situatie (onderhoud, arbeid, dracht, groei, lactatie) van 0,02 - 0,08 gr per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte.

Tekort en overschot
De opname van natrium is het lichaam is relatief hoog met 75 - 95%. Natrium is een van de enige mineralen waarvan een paard weet of hij hier extra van nodig heeft. Een natriumtekort uit zich daarom in likken (aan handen, muren, tralies, grond, etc.). Een natriumoverschot is onwaarschijnlijk wanneer een paard genoeg water tot zijn beschikking heeft, waarmee hij een teveel aan natrium kan uitplassen. Veel voeders bevatten minder dan 0,1% natrium, wat minder is dan benodigd. Om deze reden zouden paarden altijd de beschikking moeten hebben over een liksteen of extra zout aan het rantsoen toegevoegd worden. Zout bevat 40% natrium en 60% chloride.

Koper

Werking
Koper is een bloedbestanddeel en is een bestanddeel in verschillende enzymen die van belang zijn voor de synthese van bindweefsel en het mobiliseren van opgeslagen ijzer. Daarnaast speelt koper een rol bij de pigmentering van haar en de botstofwisseling. Voor drachtige merries lijkt het belangrijk te zijn om aan het einde van de dracht meer koper te verstrekken, om zodoende het veulen reserves aan koper op te laten bouwen. Dit zou bijdragen aan het voorkomen van osteochondrose. Echter is hier weinig wetenschappelijke onderbouwing voor.

Behoefte
De dagbehoefte aan koper verschilt per situatie (onderhoud, arbeid, dracht, groei, lactatie) van 0,2 - 0,25 mg per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
Een tekort aan koper kan kwetsbare botten, OCD en storing in botvorming bij veulens tot gevolg hebben. Paarden kunnen een overmaat aan koper relatief goed verdragen. De opname van koper kan negatief worden beïnvloed door een overmaat aan zink.

IJzer

Werking
IJzer komt voor in hemoglobine (eiwit in het bloed welke de rode kleur aan rode bloedcellen geeft), myoglobine (zuurstofbindend eiwit in spieren) en verschillende enzymen. Ijzer speelt een zeer belangrijke rol in zuurstofopname en transport in het bloed.

Behoefte
De dagbehoefte aan ijzer verschilt per situatie (onderhoud, arbeid, dracht, groei, lactatie) van 0,8 - 1 mg per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
De ijzeropname wordt verminderd door een overmaat aan cadmium, kobalt, koper, mangaan en zink. Een tekort aan ijzer kan bloedarmoede en verminderd presteren van sportpaarden op hoog niveau tot gevolg hebben. IJzertekorten zijn echter niet waarschijnlijk, zeker wanneer je paard buiten kan grazen. Jonge veulens zijn gevoeliger voor een overmaat aan ijzer en kan zelfs giftig zijn wanneer een ijzersupplement wordt gegeven. IJzerinjecties kunnen ook voor volwassen paarden dodelijk zijn. Geef dus enkel in overleg met je dierenarts extra ijzer aan je paard.

Zink

Werking
Zink is aanwezig in meer dan 100 enzymen. Daarnaast bevatten huid, lever, botten en spieren ook zink en komt het slecht in kleine hoeveelheden voor in bloed, melk, longen en de hersenen.

Behoefte
De dagbehoefte aan zink is 0,8 mg per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
Het is belangrijk de verhouding tussen koper en zink in de gaten te houden, omdat zink gebruik maakt van hetzelfde transport mechanisme als koper. Een overmaat aan zink kan dus leiden tot een tekort aan koper, omdat koper niet kan worden opgenomen. Een overmaat aan zink hoopt over het algemeen niet op in het lichaam en is één van de minst giftige sporenelementen. Een tekort aan zink verminderd de eetlust, vertraagd de groei van jonge paarden en kan leiden tot huidafwijkingen. Tekorten aan zink komen echter zelden voor.

Mangaan

Werking
Mangaan is essentieel voor koolhydraat- en vetstofwisseling en voor de synthese van chondroétinesulfaat, wat essentieel is voor de vorming van kraakbeen.

Behoefte
De dagbehoefte aan mangaan is 0,8 mg per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
De gevolgen van zowel een overmaat als tekort zijn niet vastgelegd. Mogelijk kan een tekort leiden tot misvorming van de benen of aangeboren vreemde stand van gewrichten. Mangaan is één van de minst giftige sporenelementen. Een overmaat aan mangaan kan wel de opname van fosfor belemmeren.

Selenium

Werking
Selenium is een antioxidant en speelt samen met vitamine E een rol bij de spierstofwisseling en bescherming van lichaamscellen. Speelt een rol bij groeihormonen. Selenium en vitamine E functioneren het beste in combinatie als de juiste hoeveelheden gevoerd worden.

Behoefte
Basisbehoefte per dag: ca. 0,002 mg per kg lichaamsgewicht. Lees meer: Dagbehoefte

Tekort en overschot
Een tekort aan selenium kan verminderde weerstand, verminderde groei, stijfheid of lusteloosheid tot gevolg hebben. Seleniumtekorten in het gras/hooi komen nogal eens voor op zandgronden. Op kleigronden is dit minder van toepassing. Een overschot aan selenium is zeer giftig. Een acuut selenium overschot kan leiden tot zweten, trillen, koliek, diarree en verhoogde hartslag en ademhaling. Een chronische seleniumoverschot kan leiden tot haarverlies, met name in de manen en staart en loslaten van de hoef. Toxische waarden zijn gemeten bij 2 mg/kg droge stof.

Jodium

Werking
Jodium heeft maar één rol en wordt gebruikt voor de vorming van het schildklierhormoon dat de stofwisseling regelt.

Behoefte
Basisbehoefte per dag: ca. 0,007 mg per kg lichaamsgewicht. Voorbeeld: paard van 600 kg heeft (0,007 x 600=) 4,2 mg jodium per dag nodig afkomstig uit het totale rantsoen. Werkende paarden: 0,007 mg per kg, Dracht(laatste 3 mnd): 0,008 mg per kg, Lactatie(eerste 3 mnd) 0,007 mg jodium per kg lichaamsgewicht. Lees meer: dagbehoefte

Tekort en overschot
De meeste paardenvoeders bevatten niet zoveel jodium, waardoor een jodiumtekort kan ontstaan met een normaal rantsoen. Door een zoutblok te geven waaraan jodium is toegevoegd kun je een tekort gemakkelik voorkomen. Ook zeewier bevat veel jodium. Een jodiumtekort bij de merrie kan bij veulens een vergrote of minder functionerende schildklier tot gevolg hebben. Doodgeboren of zwakke veulens, OCD, ruw haar en haaruitval kunnen ook een gevolg zijn van tekort aan jodium. Een overschot aan jodium is giftig. Hoeveelheden van 40 mg per paard per dag zijn giftig.

Kobalt

Werking
Kobalt is onderdeel van vitamine B12. Activiteit van enzymen, bloedvoorziening, ontwikkeling van de opperhuid en groeiregulatie.

Behoefte
Basisbehoefte per dag: ca. 0,001 mg per kg lichaamsgewicht. Lees meer: dagbehoefte

Tekort en overschot
Er zijn geen negatieve gevolgen bekend van een kobalt tekort of overschot.

Vitamine A

Vitamine A is van belang bij de opbouw en bescherming van de huid, als groeifactor en voor de vruchtbaarheid. Tevens voor de bescherming van de huid en weerstand. In winterrantsoenen wordt veiligheidshalve synthetische Vitamine A aan het krachtvoer toegevoegd in verband met mogelijke tekorten doordat paarden geen verse groenvoeders tot hun beschikking hebben. Basisbehoefte per dag: ca. 30 IE per kg lichaamsgewicht. Voorbeeld: paard van 600 kg heeft (30 x 600=) 18000 IE Vitamine A per dag nodig afkomstig uit het totale rantsoen. Werkende paarden: 45 IE per kg, Dracht(laatste 3 mnd) en lactatie(eerste 6 mnd) 60 IE Vitamine A per kg lichaamsgewicht. Bron: NRC Nutrient Requirement for Horses 2007. Lees meer over vitamine A voor paarden

Vitamine D3

Vitamine E

Vitamine E is een antioxidant. De behoefte aan Vitamine E is vooral belangrijk voor jonge snelgroeiende paarden, paarden met zware arbeidsprestaties en drachtige merries. Speelt een rol bij de celstofwisseling, gezondheid, weerstand en functioneren van de spieren. Werkt ter ondersteuning van het spierstelsel en herstelvermogen bij paarden die topprestaties moeten leveren. De behoefte aan Vitamine E wordt verhoogd bij een rantsoen met meer dan 200 ml olie per dag of een laag gehalte aan selenium. Vitamine E beschermt als anti-oxidant het ranzig worden van vetzuren. Groenvoeders en granen bevatten veel Vitamine E. Aan het einde van de winter bevatten hooi en kuil nog maar weinig vitamine E en is extra aanvulling in het rantsoen gewenst. Basisbehoefte per dag: ca.1 mg per kg lichaamsgewicht. Voorbeeld: paard van 600 kg heeft (1 x 600=) 600 mg Vitamine E per dag nodig afkomstig uit het totale rantsoen. Werkende paarden: 1,6 - 2 mg per kg, Dracht(laatste 3 mnd): 1 mg per kg, Lactatie(eerste 6 mnd) aflopend van 2 mg Vitamine E per kg lichaamsgewicht. Bron: NRC Nutrient Requirement for Horses 2007. Lees meer over vitamine E voor paarden

Vitamine B1

Vitamine B2

Biotine

Choline

Prestatie

Gebruik van product

Manier van voeren

Suikergehalte

Zetmeelgehalte

Vorm van product