Bezoekersvraag

Kennisbank

Verlammingsverschijnselen

Als men vermoedt dat het gras gifstoffen zou kunnen bevatten moet er direct gestopt worden met het voeren van dit gras.

Praktijkvoorbeeld
Twee paarden gingen plotseling dood met verlammingsverschijnselen. De paarden werden het hele jaar al gevoerd uit een grote zes jaar oude partij kuilgras van eigen land. Het vermoeden was een vergiftiging met het botulisme gifstof.

Botulisme
Als het gif van de bacterie Clostridium botulinum in het kuilgras of hooi terecht is gekomen heeft dit vaak dodelijk verlopende vergiftiging tot gevolg. Het is een zenuwgif. Afhankelijk van de dosering variëren de verschijnselen van verlamming van de spieren, ledematen of keel, tot acute sterfte door verlamming van de hartspier. Een veel voorkomend type bacterie is meestal afkomstig uit kadavers en mestkuikens. Deze veroorzaakt vooral verlamming van de achterhand.

Om de gifstof te kunnen vormen heeft de bacterie dierlijk eiwit en een hoge temperatuur nodig. Een dode haas die in een baal hooi of kuil terecht komt kan als eiwitbron dienen voor de bacterie. Broei zorgt voor de benodigde temperatuur.  In deze situatie wordt slechts één baal besmet. Het kan daarom erg lang duren voordat deze baal gevoerd wordt en de dieren ziek worden en dood gaan.

Als er verwacht wordt dat een baal/partij besmet is dan dient deze grondig onderzocht te worden op de aanwezigheid van een kadaver. In dit kadaver kan vervolgens de gifstof worden aangetoond, waardoor de andere paarden kunnen worden gevaccineerd.

Bij verlammingsverschijnselen en sterfte kan ook gedacht worden aan de volgende oorzaken:

Raaigraskamp
Raaigraskamp wordt veroorzaakt door een mycotoxine(gifstof) dat gevormd wordt door bepaalde schimmels. Graszaadkwekers voegen deze schimmelsporen voor een betere uitstoeling aan het zaad van het raaigrasmengsel toe. Akkerbouwers die deze graszaadmengsels zaaien om graszaad te winnen, zijn zich meestal wel bewust van het gevaar en zullen ervoor waken om het hooi te verkopen als paardenvoer.

Jacobskruiskruid
De bekendste vergiftiging  in hooi of kuilgras is die door de giftige planten, zoals Jacobskruidkruid. Het wordt in het gras niet snel gegeten door paarden, maar in gedroogde vorm in hooi en kuilgras eet het paard het wel op. Ondanks alle waarschuwingen in de media worden elk jaar toch weer paarden met een Jacobskruiskruidvergiftiging voor sectie aangeboden.

Grasziekte
Vergiftigingen kunnen ook in gewoon gras voorkomen. De bekendste is grasziekte. Hierbij sterven de dieren aan verlamming van de spieren van het maagdarmkanaal. Hoewel de oorzaak lange tijd onbekend was, wijzen steeds meer onderzoeken erop dat dit ook een vorm van botulisme, veroorzaakt door het type botulismebacterie dat voorkomt in de mest van vogels, zoals meeuwen. Wanneer grasziekte op een bepaald perceel is opgetreden is het perceel niet meer geschikt voor beweiding voor paarden. Lees meer over grasziekte

Atypische myopathie
De laatste jaren is er een nieuwe vergiftiging onder grazende paarden bijgekomen die de afgelopen herfst veel slachtoffers heeft gemaakt, te weten atypische myopathie. De oorzaak is vermoedelijk een schimmel die onder natte omstandigheden  wordt gevormd in grasland. Het gaat steeds  om percelen in de buurt van boomgroepen, waardoor veel blad in het land komt. Kennelijk verschaft dit rottende bladerdek de ideale groeiomstandigheden  om de gifstof te produceren. Ook hier gaat het om een ziekte beginnend met verlammingsverschijnselen en eindigt met de dood. Het betreft echter geen zenuwgif, zoals bij botulisme of raaigraskamp, maar een gif dat de spierweefsels vernietigt.

Bron: GD, Giftig (kuil) gras: waardoor kan het ontstaan

Lees meer:
Nieuws: Botulisme treft ook paarden en runderen