Bezoekersvraag

Kennisbank

Gevaren in ruwvoer

Een goede baal ruwvoer ruikt fris, is mooi droog en stengelig en het is uitgebloeid. Toch is het belangrijk om verder te kijken dan deze kenmerken. In ruwvoer kunnen namelijk gevaren schuilen als schimmels, botulisme en giftige onkruiden.

Schimmel
Schimmels groeien goed in vochtige omgevingen. Op hooi kan het ontwikkelen als het hooi niet goed droog was op het moment dat het in balen werd geperst of als de baal vochtig wordt. In voordroog kuil ontstaat schimmel wanneer de baal niet goed luchtdicht is verpakt of de verpakking beschadigd. 

Risico’s van schimmels
Beschimmeld ruwvoer gaat niet direct in voedingswaarde achteruit, maar de vorming van schimmels zorgt ervoor dat de baal gaat broeien. De verhoogde temperatuur in de baal beschadigt het hooi, hierdoor gaat de voedingswaarde achteruit. Daarnaast kunnen schimmels giftige stoffen produceren, wat kan zorgen voor ernstige problemen bij paarden. Deze schimmels komen het meest voor in voordroog kuil, als gevolg van de warmere en vochtigere omstandigheden. Toch kan dit ook in hooi voorkomen. Deze giftige stoffen veroorzaken onder andere leverbeschadiging, vermindering van eetlust, koorts en ataxie.

Voorkomen van schimmels
Helaas zijn niet alle schimmels met het blote oog te ontdekken. Daarom is het belangrijk nieuw ruwvoer te laten analyseren en te testen op mycotoxinen. Ook droge opslag is belangrijk, wanneer het vochtgehalte van het voer stijgt, neemt te kans op schimmelvorming toe. Voordroog kuil is door het hogere vochtgehalte na het openen beperkt houdbaar, zorg er dus voor dat dit het liefst binnen twee dagen op gevoerd wordt.

Botulisme
Soms worden (dode) dieren die in het veld liggen per ongeluk in het ruwvoer geperst. Een bacterie in dode dieren produceert de stof botuline, wat botulisme in ruwvoer veroorzaakt. Botuline kan zich erg snel vermenigvuldigen in een eiwitrijke en zuurstofarme omgeving, zoals een baal voordroog kuil. Wanneer deze bacterie in hooi zit is dit niet te ruiken of te zien, maar wanneer je een kadaver in het ruwvoer tegen komt, kan je de baal beter niet opvoeren.

Risico’s van botulisme
Zodra botuline in de bloedstroom van een paard terecht komt, bindt het aan de motorische zenuwcellen (de zenuwcellen die verantwoordelijk zijn voor de bewegingen). De bacterie zorgt er voor dat de zenuwcellen geen signalen meer kunnen zenden naar de spiercellen, wat verlamming veroorzaakt. Dit is een zeer gevaarlijke situatie, waaraan een paard snel kan overlijden. De eerste symptomen van botulisme zijn kwijlen, niet meer kunnen slikken, verminderde eetlust, zwakheid, spiertrillingen en incoördinatie.

Onkruiden
Wanneer er giftig onkruid in de wei staat, eten de meeste paarden hier omheen omdat ze het herkennen. Na het maaien en drogen, is het giftige onkruid in ruwvoer niet meer herkenbaar voor paarden en zullen ze het dus opeten. Het is dus erg belangrijk om op te letten of je geen onkruiden in het hooi ziet zitten. De inname van giftige onkruiden kan uiteenlopende symptomen geven, zowel tijdelijke als chronische problemen en soms is het zelfs dodelijk.

Het voorkomen van gevaren in ruwvoer begint dus al in de wei. Producenten moeten er voor zorgen dat de wei vrij is van onkruid en kadavers. Daarnaast moet het ruwvoer op een goede manier verwerkt en opgeslagen worden. Met een ruwvoeranalyse is het niet mogelijk om alle schadelijke stoffen aan het licht te brengen, maar het zal zeker duidelijkheid geven over een aantal zaken. Ook is het belangrijk dat je zelf oplettend blijft met betrekking tot schimmel, kadavers en onkruid. Ruwvoer is vaak een grondstof in de categorie hoe hoger de kwaliteit, hoe hoger de prijs. Het kan dus wijs zijn om niet het goedkoopste ruwvoer te kopen.

Lees meer:
Formulier ter begeleiding van kijken, ruiken en voelen van ruwvoer
Onkruidbestrijding
Column: Risico’s van ruwvoer