Ir. Marike Jacobs

Ir. Marike Jacobs


Marike is afgestudeerd aan Wageningen Universiteit voor de masteropleiding Animal Nutrition en gespecialiseerd in paardenvoeding. Tijdens haar jeugd raakte zij door ervaringen met paarden met diverse gezondheidsproblemen steeds meer geïnteresseerd in voeding. Na haar hbo-opleiding aan HAS Den Bosch besloot zij zich verder in dier- en paardenvoeding te specialiseren. Regelmatig verschijnt op VoerVergelijk een column van haar hand.

Geen granen, maar wat dan wel?



In mijn vorige column schreef ik over het Paleo dieet, waarom granen volgens die filosofie niet passen bij de menselijke genetische opmaak en hoe je dit kunt vertalen naar onze paarden. Als je graanvrij wil gaan voeren, kan het een uitdaging lijken om de juiste voedermiddelen te vinden. Alle behoeften van het paard moeten immers worden gedekt en de huidige voersector is volledig ingericht op het gebruik van granen. Wanneer je dus geen granen voert, wat voer je dan wel?

Krachtvoer is uitgevonden om een paard in korte tijd veel energie te kunnen laten opnemen. Het stamt uit de tijd dat paarden de gehele daglichtperiode echt aan het werk waren, dus voor de ploeg liepen of bijvoorbeeld bomen sleepten. Deze paarden hadden te weinig tijd om de benodigde energie uit ruwvoer te halen; dat kost namelijk veel kauwbewegingen en daarmee veel tijd. Granen, vooral haver, waren een uitkomst.

Het tegenwoordige krachtvoer komt in de vorm van brok of muesli. Aan deze voeders zijn vitaminen en mineralen toegevoegd, omdat bewerkingsprocessen het grootste deel van de natuurlijke vitamines vernietigen en om fluctuaties in de grondstofgehaltes te ondervangen.  Een brok zorgt er bovendien voor dat elke hap dezelfde samenstelling heeft en selectie dus onmogelijk is. De belangrijkste grondstoffen in deze krachtvoeders zijn granen: tarwe, gerst, maïs en haver, met soms spelt of rijst. Aanvullers zijn o.a. luzerne, bewerkte sojabonen en sojabijproducten, zonnebloemzaadschroot en natuurlijk kalk en zout.

Als je je paard geen granen wilt voorschotelen, vallen de normale krachtvoeders buiten de keuze. Wat rest is ruwvoer, bewerkt (ruwvoerbrok, hooiblokken, etc.) of onbewerkt (gras, hooi, kuil, etc.) en bietenpulp. Maar een actief paard dat veel arbeid verricht redt het daar niet altijd op. Bovendien moet je dan nog iets met de vitamines en mineralen, want het ene ruwvoer is het andere niet en ruwvoer afkomstig van verschillende percelen en verschillende snedes zijn verschillend in gehaltes.

Tegenwoordig hebben steeds meer merken een graanvrij krachtvoer (de term ‘kracht’voer is dan niet echt meer van toepassing) in het assortiment. Deze zijn veelal op basis van luzerne, aangevuld met zonnebloemzaad en soja. Het voordeel van deze voeders is dat hier vitamines en mineralen aan toegevoegd zijn en zodoende net zo ‘makkelijk voeren’ als normaal krachtvoer. Een vitamine- en mineralensupplement is dan niet meer nodig. Verder is het zetmeel- en suikergehalte zeer laag en het ruwe celstofgehalte juist heel hoog.

De meeste graanvrije krachtvoeders hebben een zeer laag energiegehalte. Daar waar gras en hooi voor een groot deel gefermenteerd worden door de bacteriën in de blinde en dikke darm en zodoende veel energie leveren aan het paard, is de ruwe celstof in zonnebloemzaad- en sojaschroot en –hullen van relatief lage kwaliteit. Energetisch heeft een paard hier dus niet veel aan. Door het lage zetmeelgehalte van deze voeders veroorzaken ze zowel in de maag als in de blinde en dikke darm géén verzuringsgevaar, wat een groot voordeel is ten opzichte van normale krachtvoeders.

Of je nou alleen ruwvoer en bietenpulp gebruikt of ook een graanvrij krachtvoer, energie kan indien nodig worden aangevuld met plantaardige olie (tot ongeveer 500ml/dag). De meeste paarden zijn hier qua smaak niet heel dol op, dus zeker bij grotere hoeveelheden is het wijs om het over meerdere voerbeurten te verdelen. Dus opmengen met (gehakseld) ruwvoer, bietenpulp of graanvrije krachtvoer en in kleine beetjes voeren. Bietenpulp leent zich overigens ook goed als drager voor een vitamine- en mineralensupplement, waar paarden ook niet altijd dol op zijn.

Graanvrij voeren hoeft dus niet moeilijk te zijn; je hebt niet veel grondstoffen nodig om een volledig rantsoen voor je paard samen te stellen. Aangezien de meeste paarden veel doorbrengen op stal, op de paddock of in de wei, is er tijd genoeg om te eten en om de meeste energie dus uit langstengelig ruwvoer te halen. Met bietenpulp, plantaardige olie en een supplement komt je paard niets te kort, evenals met een graanvrij krachtvoer. De grootste uitdaging aan graanvrij voeren is misschien wel de reacties van andere paardenmensen, maar laat dat je er vooral niet van weerhouden om te doen wat jij goed acht voor je paard!

Lees meer:
Column: Granen: geschikt of ongeschikt als paardenvoer?
 




meer columns | Naar de home pagina




Reacties (7)



Hennie van Vliet
09-12-2013 16:11
Het graanvrij voeren kan heel goed met Metazoa, erg zuinig in gebruik en een goede vitamine- en mineralenverhouding. Dit eventueel aangevuld met grove luzerne of een luzernebrok en onbeperkt ruwvoer geeft echt een verbluffend resultaat. Wij voeren het nu ruim een jaar en echt onze paarden zien er uit als goudhaantjes en hebben voldoende energie om ook op wedstrijdniveau (M springen, Z dressuur) te presteren.

Lonneke Kerkenaar
09-12-2013 18:26
Volgens de voerdeclaratie op deze site zit er tarwe in de Metazoa, dat is ook een graan. Is de voerdeclaratie op deze site onjuist of is de samenstelling recent veranderd?

rene
09-12-2013 19:09
Kijk bij de firma Agrobs op de site.
Heel veel voer, melasse en graan-vrij.

VoerVergelijk.nl
11-12-2013 10:30
@Lonneke, Op metazoa-horse.nl en VoerVergelijk staat dat er 10% tarwe in SFB. Het is dus niet volledig graanvrij.

Sandrine
20-11-2014 08:46
Hallo, ik ben op zoek nr een graanvrij product voor mijn sportpaard die allergisch is aan granen en voornamelijk Gerst. Hij is ook allergisch aan huisstofmijten maar ja daar is niet zoveel aan te doen vrees ik. Als ik hem al in zijn voer kan helpen dan zal dit al veel zijn. heeft iemand een idee welk voer ik best geef zodat hij voldoende energie behoud. Hij krijgt onbeperkt droog hooi en heeft dagelijks weidegang, ook in de winter. Hij is een lusitano van 8 jaar. Dank bij voorbaat. groetjes. Sandrine

VoerVergelijk.nl
21-11-2014 16:00
@Sandrine, door middel van de zoekfunctie op deze website kun je voeders zoeken zonder granen. Het resultaat van deze opdracht is als volgt: http://www.voervergelijk.nl/voer/categorie,krachtvoer/zonder-granen,1 . Veel succes!

Ramona
11-11-2017 16:32
Help help help!

Wie kan mij helpen of komt met een oplossing.

Mijn oude draver van bijna 28 doet het eigenlijk nog ontzettend goed.
Een jaar of 7 geleden is bij haar een stof allergie geconstateerd en staat dus nu op zaagsel en krijgt Voordroog / droog kuilgras en doet het hier ontzettend goed op. Nu heeft ze helaas al 3 jaar op rij van feb tot sept/okt last van een schimmel in haar luchtzak. En is mijn geadviseerd om zo weinig mogelijk suiker en zetmeel te voeren omdat hier de schimmel van leeft. Ook het verbranden van graan en spelt in het lijf geeft warmte af waardoor de schimmel groeit. Nu kreeg ze al een tijdje 1,5 kg luzerne en 2 kg pavo care 4 life en onbeperkt Voordroog/ droog kuilgras per dag. Maar ze gaat steeds slechter eten en is ook eehele moeilijke eter. Ze pakt nu zelfs haar slobber van nutrimash niet meer. Kuil eet ze nog wel en is in juli nog naar de tandarts geweest dus denk niet dat het aan haar tanden ligt. Ik ga nu proberen om verschillende soorten Graanvrij muesli\\\\\\\'s te voeren om te kijken wat ze gaat eten met de luzerne en als ze deze een paar weken goed eet langzaam aan olie toevoegen zodat ze hopelijk wat dikker gaat worden.

Heeft iemand anders nog ideeën of ervaringen alles is welkom!

Dankje wel voor het lezen van mijn verhaal in ieder geval!





Naam
E-mail
Update Houdt mij op de hoogte

Reactie