Het verse voorjaarsgras is berucht vanwege het risico op hoefbevangenheid. Tijdens zonnige dagen en koude nachten stapelen fructanen zich op. Wanneer een paard fructanen binnenkrijgt, worden ze niet in de dunne darm verteerd, zoals andere suikers, maar worden ze in de blinde en dikke darm gefermenteerd door darmbacteriën. Met alle gevolgen van dien. Maar fructanen zijn niet alleen maar slecht. Ze zijn zelfs een heel waardevolle voedingsstof voor de darmgezondheid: een zogenaamd ‘prebioticum’. Hoeveelheid is hier het sleutelwoord.

In de blinde en dikke darm van het paard leven miljarden bacteriën, die allerlei verschillende soorten koolhydraten gebruiken als energiebron. Deze koolhydraten zijn afkomstig uit het voedsel wat het paard binnenkrijgt en vervolgens niet in de dunne darm worden verteerd. De suikermoleculen waaruit dit type koolhydraten bestaat, zijn met elkaar verbonden middels een binding die niet door lichaamseigen enzymen kan worden verbroken. Darmbacteriën hebben wel enzymen die deze verbindingen kunnen breken. 

Prebiotica zijn koolhydraten die de darmbacteriën voeden, daardoor de groei en activiteit van deze bacteriën beïnvloeden en zodoende de darmgezondheid bevorderen en/of behouden. Stoffen zoals inuline en (fructo-) oligosacchariden zijn fructanen die in voeding voor mensen, maar ook in bijvoorbeeld hondenvoeding veelvuldig worden toegepast. Ze helpen de darmgezondheid door het darmmilieu minder gevoelig te maken voor verstoringen.

Ook bij paarden hebben prebiotica een gunstig effect op de darmflora. Lactobacillen en streptococcen zijn de bacteriegroepen die het meest worden gestimuleerd. Deze bacteriën gebruiken o.a. inuline als energiebron en produceren daarbij melkzuur en vluchtige vetzuren. Deze zuren zorgen voor een verlaging van de pH in de darm, welke van groot belang is voor de balans tussen de verschillende bacteriegroepen die hier leven. Bij een lage pH krijgen slechte bacteriën, zoals E. Coli en Salmonella, die levensbedreigend kunnen zijn, nog maar weinig kans.

Bij gebruik van prebiotica is de dosering heel belangrijk. Fructanen zijn hier een goed voorbeeld van. In kleine, gecontroleerde hoeveelheden helpen fructanen het darmmilieu gezond te houden, maar in grote hoeveelheden, vooral wanneer dit plotseling gebeurt, zorgen ze voor een overmaat aan zuren en gassen. Dit kan leiden tot diarree en wanneer de pH heel laag wordt, het afsterven van bepaalde groepen bacteriën. Stervende bacteriën zorgen voor het ontstaan van toxines, welke op hun beurt hoefbevangenheid kunnen veroorzaken. Door de grote hoeveelheid zuren in de darm kan verder ook nog diarree ontstaan.

Prebiotica zijn in die hoedanigheid bij paarden nog niet zo bekend. Wel is er inmiddels meer onderzoek gedaan en is wetenschappelijk bewezen dat bijvoorbeeld inuline een gunstige invloed heeft op het darmmilieu van paarden. Laat je dus niet afschrikken door het woord ‘fructaan’, bij verstandig gebruik kan het juist heel gezond zijn!

Lees meer:
Energiebronnen voor paarden